فرهنگ‌نامه Tag

آسکِلپیوس: (= اَسکولاپ) در اساطیر یونان و رم قهرمان و خدای پزشکی (قرینه‌ی «ثْریتَ» در اساطیر ایرانی) است. (وند. فر. ۲۰، بند ۲، زیر. و ثْریتَ)

آزی: در اوستا آزی و در پهلوی و فارسی آز نام دیو آز و افزون‌‌خواهی است. در بندهشن (بخش ۲۸، بند ۲۷) درباره‌ی این دیو آمده است: «آزدیو آن است که هرچیز را بیوبارد و چون نیاز را چیزی نرسد، از تن خورد. او آن دروجی است که چون همه‌ی خواسته‌ی گیتی را بدو دهند، انباشته نشود و سیر نگردد. چنین گوید

آرْمَیتی: (= اَرْمَیتی) یکی از فروزه‌‌های «مزدا اهوره» است که در گاهان خویشکاری مهمی دارد و در اوستای نو در ترکیب با صفت «سْپِنتَ» (= سپند) به صورت «سْپِنتَ اَرمَیتی» (= سپندارمذ) درآمده و یکی از امشاسپندان خوانده شده است. (← سپندارمذ)

آرش: نام تیرانداز بلندآوازه‌ی ایرانی است که در روزگار منوچهرشاه با پرتاب تیری از یکی از بلندی‌های البرز به‌سوی کوهی در کرانه‌ی آمودریا، مرز ایران و توران را نشان‌‌گذاری کرد. در تیریشت (بندهای ۶ و ۳۷) از آرش یاد شده و شتاب رفتن «تشتر»، ایزد باران، به‌سوی دریای «فراخ کرت» به شتاب تیر او مانند شده است. نام او در اوستا «اِرِخْشَ» و

آراسْتی: بنا به سنت زرتشتیان و نوشته‌ی بندهشن، نام عموی زرتشت و پدر «مَیذیویی ماونگْهَه» (مَدیوماه)، نخستین گرونده به دین مزداپرستی، است. (← مدیوماه سپیتمان)

آذرگان (جشنِ

آذرِ فروزان (آزمونِ

آذر: (= آتش) ایزد نگاهبان آتش و یکی از بزرگ‌ترین ایزدان دین مزداپرستی است. در اوستا آتَر و آتَرش و در پهلوی آتُر و آتَخش آمده است. برای بزرگداشت ایزد آذر، او را پسر اهوره‌مزدا خوانده و گاه در گروه امشاسپندان جای داده‌‌اند. (یسـ . ۱، بند ۲) در اساطیر دینی ایرانیان، کارهای مهمی بر عهده‌ی ایزد آذر است که از آن جمله

آدیتْیَه: در «ریگ‌‌ودا» نام گروهی از مِهین‌ایزدان (همانند امشاسپندان در اوستا) است که اَریَمَن (= اَیریَمَن در اوستا) یکی از آن‌هاست. (← ایریمن، ایریمن ایشیه و ایریمن و وَرونَ)

آدَرَنَ: نام کوهی است در شمار نام‌های کوه‌های دو هزار و دویست و چهل و چهارگانه‌ی روی زمین که در زامیادیشت (بند ۳) آمده است.